Pierwsze młode warzywa uprawiane na wiosnę, pochodzące z upraw szklarniowych to nowalijki. Warzywa te są intensywnie nawożone, a także mają mniejsze nasłonecznienie. Pobierają cały azot z nawozu którym zostaną podlane, a nie tylko tyle ile potrzebują.
Spożywając duże ilości nowalijek (które były przenawożone) można przekroczyć maksymalne dzienne pobranie azotanów.
Azotany są związkami chemicznymi o stosunkowo małej toksyczności dla ludzi, ale w organizmie ulegają one przemianie do bardzo niebezpiecznych azotynów. Ich nadmiar może prowadzić do methemoglobinemii, która objawia się: sinicą, dusznościami, sennością, bólami brzucha, spadkiem ciśnienia tętniczego krwi, zmianami neurologicznymi. Azotany również niekorzystnie wpływają na wykorzystanie witaminy A i β-karotenu oraz na metabolizm białek i tłuszczów. Co więcej, związki te mogą wpłynąć na funkcjonowanie tarczycy i układu nerwowego, wystąpienie niedokrwistości czy też zaburzeń trawienia.
Warzywa, które kumulują mniej azotanów należą:
młoda marchew, pomidory, cebula, ziemniaki, seler, brokuły i korzeń pietruszki, ogórki, papryka, kalafior, fasola.
Warzywami, które zawierają największe ilości nawozów, są m. in.:
szczypiorek, sałata, rzodkiewka, szpinak.
Źródło foto: http://metromsn.gazeta.pl |
Pamiętajmy, że dzieci do drugiego roku życia nie powinny spożywać nowalijek w ogóle. Alergolodzy ostrzegają również, że młode warzywa mogą wywoływać nietolerancje pokarmowe u dzieci. Uważać na nowalijki powinny osoby ze skłonnościami do alergii oraz cierpiące na zespół jelita nadwrażliwego.
Jeśli nie mamy dostępu do warzyw pochodzących z gospodarstw ekologicznych lub od zaprzyjaźnionych dostawców:
- wybierajmy warzywa mniejsze, bardziej jędrne, o naturalnym, delikatnym zapachu (wielkie, wyrośnięte, o jaskrawych kolorach należy omijać)
- nie kupujmy warzyw zwiędniętych, zaparzonych ani pomarszczonych, ponieważ te z przekroczoną zawartością azotanów szybciej więdną,
- nie przechowujmy warzyw w szczelnych plastikowych opakowaniach, ponieważ brak dostępu tlenu przyspiesza przekształcanie azotanów w szkodliwe azotyny,
- przed spożyciem należy bardzo dokładnie myć młode warzywa - azotany rozpuszczają się w wodzie i dokładne umycie czy półgodzinne moczenie sałaty, obniża w niej ich zawartość,
- pozbyciu się azotanów pomaga także obieranie i gotowanie (jednak wodę z gotowania trzeba koniecznie odlać),
- warzywa korzeniowe najwięcej metali ciężkich, azotanów i pestycydów gromadzą w skórce, a warzywa liściowe gromadzą je w nerwach i głąbie. Dlatego warto wyciąć głąb i grubsze liście z sałaty oraz obrać marchew ze skórki.
Opracowano na podstawie: http://ulicaekologiczna.pl